Ўзбекистоннинг олтин-валюта захиралари кетма-кет олтинчи ойда камайиб, 2020-йил апрелидан бери энг паст кўрсаткичга — 31,04 миллиард долларга етди. Сентябрь ойида захиралар 1,65 миллиард долларга камайди, йил бошидан эса мамлакатнинг «молиявий хавфсизлик ёстиғи» 4,7 миллиард долларга камайди.
Сентябрда Ўзбекистонда сезилган инфляция даражаси 13,3 фоизгача пасайди. Даромади 10 млн сўмгача бўлган респондентларнинг аксарияти нон ва ун, 10−15 млн сўм бўлганлар бензин ва ёқилғи, 15 млн сўмдан юқори бўлганлар эса мева ва сабзавотлар нархи сезиларли даражада ошганини қайд этди.
Сентябрь ойида Ўзбекистонда аҳоли ва бизнеснинг инфляцион кутилмалари пасайди. Аҳоли ва тадбиркорларнинг валюта курси ўзгаришидан хавфсираши бироз пасайган, лекин ёқилғи ва энергия нархи ошишини қайд этган респондентлар улуши кетма-кет бешинчи ой ошмоқда.
Марказий банк Банк назорати қўмитаси AVO bank`га (собиқ «Ўзагроэкспортбанк») устав капиталини талаб қилинган даражага — 200 млрд сўмга етказмагани учун кредитлаш ва бошқа харажатларни молиялаштириш ҳамда депозит операцияларини амалга оширишни тақиқлади.
Тўлов тизимлари мижозлар номидан конвертация билан боғлиқ операцияларни амалга ошириб, буни экспорт тушуми сифатида кўрсата бошлади, деди Марказий банк раиси. Улар, шунингдек, пулни жўнатувчи ва олувчилар ким эканини аниқлаштирмади, шу сабабли чекловлар киритиш керак бўлди, дея қайд этди у.
Марказий банк «автокредитлаш юқори суръатда ўсаётгани»дан хавотирда, чунки бу банк тизими учун хавф туғдиради. Шу боис регулятор талабларни кучайтиришга қарор қилган, бу фақат «стандартлардан ташқарига чиққан» банкларга тааллуқли бўлади, деди регулятор раҳбари Мамаризо Нурмуратов.
Валюта операциялари бўйича ҳужжат Банк назорати қўмитаси қарори бўлиб, унга кўра банкларга мижозларни назорат қилиш ва санкция рискларини камайтириш чораларини кўриш топширилган, деди МБ раиси. Хорижий банклар Ўзбекистонда мижозлар етарли даражада текширмагани учун тўловларни маъқулламади, деди у.
Марказий банк иккиламчи банк ҳисоб рақамлари орқали чет эл валютаси товарлар импорти доирасида ноқонуний олиб чиқиб кетилиши мумкинлигидан хавотирланмоқда. Комплаенс-назорат чораларидан асосий мақсад банклар ва тадбиркорлик субъектлари санкция чекловларига тушишининг олдини олиш, деди МБ раиси.
Валюта операцияларини чеклаш қарори қизғин баҳс-мунозараларга сабаб бўлди. Марказий банк раиси Мамаризо Нурмуратов ушбу қарор бекор бўлганини эълон қиларкан, «Жамият қабул қилмаган қарор нотўғри қарордир», деди. «Либераллаштиришда ортга қайтиш ҳақида гап бўлиши мумкин эмас», — дея қўшимча қилди у.
Ўзбекистонда валюта операцияларига қўйилган янги чекловлар бекор қилинди, дея маълум қилди Марказий банк бошқарув раиси Мамаризо Нурмуратов. Аввалроқ тадбиркорлик субъектларининг валюта операциялари фақат асосий ҳисобварақ очилган банклар орқали амалга оширилиши талаби ҳақида ёзгандик.
Ўзбекистонда валюта операцияларига қўйилган талаблар кучайтирилмоқда. Тадбиркорлик субъектларининг валюта операциялари фақат асосий ҳисобварақ очилган банклар орқали амалга оширилади. Конвертация учун миллий валютадаги маблағларни бошқа банклардаги иккиламчи ҳисобварақларига ўтказиш ҳам тақиқланади.
Марказий банк банкларга автокредитлар бўйича берилган кўрсатмалар бундай кредитлар ажратилишини тақиқламаслиги ва таклиф этилаётган фоиз ставкалари ошишига таъсир қилмаслигини билдирди. Аввалроқ банкларга нисбатан автокредитлар бўйича талаблар кучайтирилганди.
Марказий банк рискли кредитлар миқдори ўсиб бораётгани сабабли банкларга автокредитлар бўйича қўйиладиган талабларни кучайтирмоқда. Эндиликда автокредитларнинг банклар кредит портфелидаги улуши 25 фоиздан ошмаслиги талаб этилади.
Марказий банк асосий ставкани йиллик 14 фоиз даражасида сақлаб қолиш тўғрисида қарор қабул қилди. Амалдаги нисбатан қатъий пул-кредит шароитларининг давом эттирилиши инфляциянинг прогноз кўрсаткичларига эришишга хизмат қилади, дейилади регулятор баёнотида.
Август ойида Ўзбекистонда сезилган инфляция даражаси кескин ошиб, 14,5 фоизни ташкил этди. Бу расмий йиллик инфляциядан 5,5 фоизга юқори. Респондентларнинг аксарияти гўшт, сут ва ёнилғи нархлари ошишини ҳис қилган.
Ўзбекистон аҳолисининг инфляция бўйича кутилмалари 6 ойлик пасайишидан сўнг августда кескин ошди. Аҳоли ва тадбиркорларнинг хавфсирашида валюта курсининг ўсиши омили кучайди. Сўровномада қатнашганлар орасида нархлар 9−12 фоиздан кўпроқ ошишини кутаётганлар сони кўпайди.
Ўзбекистоннинг халқаро захиралари сўмнинг қадрсизланиши ва пул ўтказмалари қисқариши фонида кетма-кет бешинчи ой пасайди. Август ойида захиралар деярли 1 млрд долларга камайди ва 32,7 млрд долларни ташкил этди. Йил бошидан буён мамлакатнинг «молиявий хавфсизлик ёстиғи» 3,08 млрд долларга камайди.
Oson тўлов хизмати қабул қилувчи ва жўнатувчи тўғрисидаги талаб қилинадиган маълумотларни қонунчиликда кўрсатилганидек акс эттирмагани учун жаримага тортилди, дея хабар қилди Марказий банк. Регулятор тўлов ташкилотлари учун халқаро пул ўтказмалари бўйича чекловларга ҳам изоҳ берди.
Ўзбекистон банклари тўлов тизимларининг трансчегаравий транзит операцияларини тўхтатиш бўйича МБ қарорини қўллаб-қувватловчи бир хил мазмундаги хабарларни беряпти. Уларда қарор молия тизими ва финтех бозорини хатарлар, жумладан, санкция билан боғлиқ рисклардан ҳимоялашга қаратилгани айтилади.
Oson тўлов хизмати Марказий банк жарима санкциялари иши бўйича барча сўровларни қайтариб олиши ва жаримани тўлашини маълум қилди. Oson 5 сентябрдан мустақил равишда хорижий пул операцияларини амалга оширмаяпти, дея қайд этди компания.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг